به گزارش آیینه فردا، راز آتلانتیس همچنان زنده است و از اسطوره‌ها و افسانه‌ها فراتر رفته و به دنیای علمی و پژوهشی نیز راه یافته است. تحقیقات زمین‌شناسی، اکتشافات زیرآبی و بررسی متون تاریخی همچنان به دنبال پاسخی برای این معما هستند.
به نقل از یک پزشک، نظریه‌های متعددی در مورد محل احتمالی این تمدن مطرح شده است، از دریای مدیترانه گرفته تا اعماق اقیانوس اطلس (Atlantic Ocean) و حتی قاره جنوبگان (Antarctica). برخی دانشمندان معتقدند که بلایای طبیعی مانند سونامی (Tsunami) یا فوران‌های آتشفشانی باعث نابودی تمدن‌های بزرگی شده‌اند که ممکن است الهام‌بخش داستان آتلانتیس بوده باشند. اما آیا این نظریه‌ها می‌توانند واقعیت را آشکار کنند؟ یا آتلانتیس همچنان یک افسانه باقی خواهد ماند؟ این پرسش‌ها همچنان ذهن بسیاری را به خود مشغول کرده‌اند و دلیل محبوبیت بی‌پایان این معمای تاریخی هستند.
۱- اولین اشاره به آتلانتیس از افلاطون است، نه هیچ متن کهن دیگری
برخلاف بسیاری از اسطوره‌های باستانی که در متون مختلف از تمدن‌های گوناگون یافت می‌شوند، اولین و تنها منبع اصلی درباره آتلانتیس (Atlantis) نوشته‌های فیلسوف یونانی افلاطون (Plato) است. او در دو اثر خود به نام‌های تیمائوس (Timaeus) و کریتیاس (Critias) به این تمدن گمشده اشاره می‌کند. افلاطون ادعا می‌کند که آتلانتیس تمدنی قدرتمند و پیشرفته بود که در ۹۰۰۰ سال پیش از زمان او وجود داشت و به دلیل فساد و زیاده‌خواهی، مورد خشم خدایان قرار گرفت و در یک شب، در اعماق دریا فرو رفت. هیچ متن دیگری از یونان باستان یا تمدن‌های دیگر به آتلانتیس اشاره‌ای نکرده است، که باعث شده برخی پژوهشگران باور کنند که این داستان ساخته ذهن افلاطون برای آموزش اخلاقیات و هشدار در مورد فساد قدرت بوده است.
۲- مکان دقیق آتلانتیس همچنان یک معمای بزرگ است
یکی از دلایلی که باعث شده آتلانتیس (Atlantis) به یکی از بزرگترین معماهای تاریخ تبدیل شود، این است که هیچ‌کس مکان دقیق آن را نمی‌داند. افلاطون می‌گوید که آتلانتیس در آن سوی ستون‌های هرکول (Pillars of Hercules) قرار داشته که امروزه به تنگه جبل‌الطارق (Strait of Gibraltar) شناخته می‌شود. این توصیف باعث شده که بسیاری از پژوهشگران، مکان آتلانتیس را در اقیانوس اطلس جستجو کنند. اما برخی نظریه‌پردازان بر این باورند که آتلانتیس در واقع در جزیره سنتورینی (Santorini) یا کره زمین‌شناسی دریای مدیترانه (Mediterranean Basin) قرار داشته است. برخی حتی معتقدند که آتلانتیس ممکن است همان قاره آمریکای جنوبی یا قطب جنوب باشد، که در گذشته‌های دور شرایط جغرافیایی کاملاً متفاوتی داشته‌اند.
۳- نظریه نابودی آتلانتیس بر اثر یک فاجعه طبیعی بسیار محتمل است
بسیاری از پژوهشگران بر این باورند که اگر آتلانتیس وجود داشته باشد، احتمالاً توسط یک فاجعه طبیعی نابود شده است. یکی از نظریه‌های قوی این است که آتلانتیس در واقع تمدن مینوسی (Minoan civilization) بوده که در اثر فوران آتشفشان جزیره سانتورینی (Thera eruption) در حدود ۱۶۰۰ سال قبل از میلاد نابود شد. این فوران قدرتمند باعث ایجاد یک سونامی عظیم شد که بخش‌های زیادی از تمدن مینوسی را در جزیره کرت (Crete) از بین برد. این توضیح می‌تواند با توصیف افلاطون از نابودی ناگهانی آتلانتیس همخوانی داشته باشد.
۴- نازی‌ها و هیتلر به دنبال کشف آتلانتیس بودند
در دوران حکومت نازی‌ها، آلمان تحقیقات گسترده‌ای را در زمینه باستان‌شناسی انجام داد تا آریایی‌ها (Aryans) را به تمدن‌های باستانی مرتبط کند. یکی از اهداف اصلی این تحقیقات، یافتن آتلانتیس بود، زیرا برخی از نازی‌ها باور داشتند که آتلانتیسی‌ها اجداد برتر نژاد آریایی بودند. نازی‌ها گروه‌هایی از پژوهشگران را به مناطق مختلف از جمله تبت و آمریکای جنوبی فرستادند تا شواهدی از وجود این تمدن گمشده بیابند. البته هیچ مدرک معتبری پیدا نشد و تلاش‌های آن‌ها تنها به افسانه‌های بیشتر درباره آتلانتیس دامن زد.
۵- برخی نظریه‌ها ادعا می‌کنند که آتلانتیس یک تمدن بیگانه بوده است
یکی از عجیب‌ترین نظریه‌ها درباره آتلانتیس این است که این تمدن ممکن است متعلق به بیگانگان فرازمینی (Extraterrestrials) باشد. برخی نظریه‌پردازان بر این باورند که آتلانتیسی‌ها فناوری‌هایی پیشرفته‌تر از سایر تمدن‌های باستانی داشته‌اند و به همین دلیل، ممکن است منشأ زمینی نداشته باشند. افرادی که از نظریه پالئوآستراناتیکا (Paleoastronautics) حمایت می‌کنند، معتقدند که آتلانتیسی‌ها در واقع بازماندگان یا فرستادگان موجودات فضایی بوده‌اند که در زمین سکونت گزیده و سپس در یک فاجعه عظیم، ناپدید شده‌اند. البته این نظریه تاکنون هیچ پشتوانه علمی و تاریخی نداشته و بیشتر در دنیای داستان‌های علمی‌تخیلی محبوب است.
۶- آتلانتیس در بسیاری از فرهنگ‌های باستانی روایت‌های مشابهی دارد
در حالی که افلاطون اولین کسی بود که از آتلانتیس (Atlantis) نام برد، اما داستان‌های مشابهی از تمدن‌های غرق‌شده در فرهنگ‌های باستانی مختلف یافت می‌شود. در اسطوره‌های سومری (Sumerian myths)، داستانی درباره شهری به نام اریدو (Eridu) وجود دارد که گفته می‌شود در اثر یک سیل عظیم ناپدید شده است. در اسطوره‌های هندی نیز از سرزمینی به نام کوماری کندام (Kumari Kandam) صحبت شده که تمدنی پیشرفته بود و توسط آب‌های دریا بلعیده شد. برخی محققان معتقدند که شباهت این افسانه‌ها می‌تواند نشانه‌ای از یک رویداد واقعی باشد که در نقاط مختلف جهان رخ داده است. از سوی دیگر، روایت‌هایی درباره جزایر گمشده در افسانه‌های آزتک‌ها (Aztecs) و مایاها (Mayans) نیز وجود دارد که به تمدن‌هایی اشاره می‌کنند که به طرز ناگهانی ناپدید شدند. همین شباهت‌ها باعث شده که برخی پژوهشگران احتمال دهند که داستان آتلانتیس، بازتابی از یک فاجعه واقعی باشد که تمدن‌های باستانی متعددی را تحت تأثیر قرار داده است.
۷- آتلانتیس الهام‌بخش بسیاری از آثار هنری، ادبی و سینمایی شده است
از زمان مطرح شدن این افسانه، آتلانتیس (Atlantis) به یکی از جذاب‌ترین موضوعات در دنیای هنر و ادبیات تبدیل شده است. در قرن نوزدهم، نویسنده مشهور فرانسوی ژول ورن (Jules Verne) در رمان خود بیست هزار فرسنگ زیر دریا (Twenty Thousand Leagues Under the Sea) از شهری گمشده در اعماق اقیانوس الهام گرفت. در دنیای سینما، فیلم‌های بسیاری بر اساس این افسانه ساخته شده‌اند که از جمله آن‌ها می‌توان به انیمیشن Atlantis: The Lost Empire محصول کمپانی دیزنی اشاره کرد. در ادبیات علمی‌تخیلی و فانتزی نیز بارها از این افسانه استفاده شده است، از جمله در آثار نویسندگانی مانند هاوارد فیلیپس لاوکرفت (H.P. Lovecraft). حتی در دنیای بازی‌های ویدیویی نیز این مفهوم حضور دارد، مانند بازی Assassin’s Creed: Odyssey که بازیکنان را به جستجوی رازهای آتلانتیس می‌فرستد. محبوبیت این داستان به حدی است که امروزه تقریباً در تمام رسانه‌های سرگرمی اثری از آن دیده می‌شود.
۸- برخی نظریه‌ها آتلانتیس را با تمدن‌های آمریکای جنوبی مرتبط می‌دانند
با توجه به اینکه افلاطون آتلانتیس را در آن سوی «ستون‌های هرکول» توصیف کرده، برخی پژوهشگران احتمال می‌دهند که این تمدن در قاره آمریکا قرار داشته است. یکی از نظریه‌های بحث‌برانگیز این است که آتلانتیس ممکن است همان تمدن مایا (Mayan Civilization) یا آزتک (Aztec Civilization) باشد. این تمدن‌ها از نظر پیشرفت‌های معماری، ریاضیات، و نجوم بسیار پیشرفته بودند، درست مانند آنچه افلاطون از آتلانتیسی‌ها توصیف کرده است. برخی از آثار باستانی، مانند خطوط نازکا (Nazca Lines) در پرو، به عنوان شواهد احتمالی تمدن‌های گمشده در نظر گرفته شده‌اند. همچنین، شباهت‌هایی بین ساختار اهرام مایایی و معماری توصیف‌شده در روایت‌های افلاطون باعث شده که برخی محققان احتمال دهند که آتلانتیس می‌توانسته در منطقه‌ای مانند یوکاتان (Yucatán Peninsula) واقع شده باشد. با این حال، تاکنون هیچ مدرک قطعی برای اثبات این نظریه یافت نشده است.
۹- برخی معتقدند که آتلانتیس ممکن است همان قاره گمشده لموریا باشد
نظریه‌ای دیگر که در مورد آتلانتیس (Atlantis) مطرح شده، این است که ممکن است با افسانه لموریا (Lemuria) ارتباط داشته باشد. لموریا نام یک قاره افسانه‌ای است که گفته می‌شود در اقیانوس هند یا آرام قرار داشته و بعدها در آب فرو رفته است. در قرن نوزدهم، برخی دانشمندان بر این باور بودند که لموریا ممکن است واقعاً وجود داشته باشد و ارتباط بین گونه‌های جانوری در آفریقا، هند، و ماداگاسکار را توضیح دهد. بعدها، نظریه‌های معنوی و اسرارآمیز بسیاری پیرامون لموریا شکل گرفت که آن را به تمدنی پیشرفته با ارتباطات ماورایی نسبت می‌دادند. برخی طرفداران این نظریه بر این باورند که آتلانتیس و لموریا هر دو تمدن‌هایی بسیار پیشرفته بودند که در اثر حوادثی فاجعه‌بار از بین رفتند. اگرچه این نظریه شواهد علمی ندارد، اما همچنان مورد توجه علاقه‌مندان به ماجراهای رمزآلود و ناشناخته است.
۱۰- هنوز هم کاوشگران به دنبال یافتن بقایای آتلانتیس هستند
با وجود اینکه قرن‌ها از مطرح شدن داستان آتلانتیس (Atlantis) می‌گذرد، همچنان گروه‌های مختلفی از پژوهشگران، تاریخ‌دانان و ماجراجویان در جستجوی بقایای این تمدن گمشده هستند. در سال‌های اخیر، برخی پژوهشگران ادعا کرده‌اند که ممکن است بقایای آتلانتیس در نقاطی مانند مثلث برمودا (Bermuda Triangle)، دریای کارائیب (Caribbean Sea)، و حتی سواحل اسپانیا یافت شود. برخی تصاویر ماهواره‌ای از بستر دریا، ساختارهایی را نشان داده‌اند که به نظر شبیه خیابان‌ها یا بناهای مدفون شده هستند، اما هنوز هیچ مدرک قاطعی برای اثبات این ادعاها وجود ندارد. کاوش‌های زیرآبی با استفاده از فناوری‌های مدرن مانند اسکنرهای سونار (Sonar Scanners) و روبات‌های زیردریایی (Underwater Drones) همچنان ادامه دارد. با این حال، هنوز مشخص نیست که آیا این تلاش‌ها سرانجام منجر به کشف آتلانتیس خواهد شد یا این افسانه برای همیشه در دنیای اسطوره‌ها باقی خواهد ماند.
