
به گزارش آیینه فردا بهار که میآید دلمان برای سواحل دریای خزر و جزیره کیش، به کویر یزد و کوچه پس کوچههای تاریخی اصفهان پر میکشد. فکر تعطیلات عید بدون مسافرت سخت و دشوار است. این در حالی است که نوروز ۱۴۰۲ با ایام ماه مبارک رمضان متقارن شده است و به همین دلیل بسیاری از مسافران نگران انجام صحیح تکالیف دینی خود هستند.
روزه از واجبات دین مبین اسلام است. مسیری برای رسیدن به بندگی خالص و نزدیکی بیشتر به خداوند متعال محسوب میشود. روزه عبادتی در جهت رسیدن به مقامی والاتر، همدلی به نیازمندان، کمک به همنوعان و دوری از گناهان است.
خداوند هیچگاه روزه را امری برای مشقت ما قرار نداده است. چنانچه در آیه ۱۸۵ سوره بقره میفرمایند: “کسی که در ماه رمضان در وطنش حاضر باشد، باید روزه را به جا آورد، حال آنکه بیمار بوده یا در سفر باشد. خداوند آسانی بندگانش را میخواهد.” بنابراین، مطابق شرایط روزه مسافر در ماه رمضان، می توانید قضای روزههایی که به دلیل عذر شرعی نتوانستید به جا بیاورید را کامل کنید.
احکام روزه برای مسافران کاملا متفاوت است. بهتر است در صورتی که قصد دارید در سفر خود روزه بگیرید چند نکته زیر را در ذهنتان بسپارید:
در مجموع سفر در ماه رمضان اشکال شرعی ندارد، مگر آنکه سفر شما به نیت فرار از روزه گرفتن باشد.
تأکید شده است که برای صحت روزه مسافر در ماه رمضان، لازم است سفر خود را به مکان جدید که قرار است ده روز در آن اقامت داشته باشید، از بعدازظهر آغاز کنید.
هنگام حرکت عصرگاهی تا ظهر فردا فرصت دارید که به مقصد برسید. در صورتیکه چنین اتفاقی نیفتد روزهتان باطل است.
اگر پیش از ظهر به مقصد برسید، ولی در اثنای سفر عملی باطل انجام داده باشید، روزهتان باطل است. البته در این حالت به کفاره نیازی نیست و به جا آوردن روزهقضا کافیاست.
اگر بعد از ظهر به مقصد برسید، چنانچه در جایی که نماز کامل دارد – جایی که فاصله از مبدا هنوز به چهار فرسخ نرسیده است- نماز را کامل به جا آورید، روزهشما باطل است.
اگر پیش از ظهر به مقصد برسید، چنانچه هیچ عمل باطلکننده روزه انجام نداده باشید، روزهخود را میتوانید به پایان ببرید.
در صورتی که روزهدر سفر را نذر کرده باشید، روزه شما قبول حق تعالی است.
اگر به دلایلی همچون حقالناس، روز دیگری در ماهی جز رمضان، برای شماروزه معین شده است، چون این حق بر گردن کس دیگری است، نمیتوانید مطابق شرایط روزه مسافر در ماه رمضان، به سفر بروید.
اگر نذر روزه کنید اما روز آن را معین نکرده باشید، نمیتوانید در سفرروزه را به جا آورید.
اگر کسی که قواعد روزه باطل را نمیداند و در سفر روزهگرفته است، تا غروب متوجه حکم نشود روزهاش صحیح است. اما اگر پیش از افطار متوجه اشتباه خود شد، روزه باطل میشود.
اگر قواعد را بدانید اما فراموش کنید که در سفر نباید روزه بگیرید، روزهتان باطل است.
احکام نماز مسافر
در کنار شرایط روزه مسافر در ماه رمضان، شرع میگوید اگر شما به سفر رفتهاید و دارای شرایط زیر هستید، باید نماز خود را به صورت شکسته به جا آورده و نمازهای چهار رکعتی را دو رکعت بخوانید.
مقصد شما باید حد فاصل چهار تا هشت فرسخ از محل اقامتتان دورتر باشد. اگر کمتر و بیشتر از این فاصله بود حد ترخص رعایت نشده است.
از ابتدای سفر باید قصد کنید که بیش از هشت فرسخ از خانه خود دور نمیشوید.
قبل از رسیدن به حداقل مسافت، یعنی چهار فرسخ، باید قصد خود را مشخص کرده باشید.
سفر شما نباید برای کار حرام صورت بگیرد.
اگر به وطنی دورتر سفر میکنید و بین راه قصد اقامت دهروزه در مکانی را دارید. حکم برای آن مکان ده روزه لحاظ خواهد شد.
شغل شما نباید مسافرت باشد. خواه راننده تریلی یا اتوبوس باشد و یا هر پیشه دیگری که مجبورید به خاطر آن مدام به شهرهای مختلف سفر کنید.
در ادامه شرایط روزه مسافر در ماه رمضان، اگر کوچ نشین هستید و محل زندگی ثابتی ندارید، شما در رده مسافرین قرار نمیگیرید.
باید ده روز در محل جدید اقامت داشته باشید. محلی که صدای اذان وطنتان در آن شنیده نشود.
اگر در موارد ویژه و خاص قرار گرفتید باید با مراجعه به کتب فقهی یا تماس با دفاتر مراجع عظمای تقلید از حکم خود مطلع شوید.