عنکبوت‌هایی که قربانی را زنده نگه می‌دارند تا طعمه‌های بعدی را جذب کنند

به گزارش آینه فردا، عنکبوت‌ها از درخشش کرم شب‌تاب سوءاستفاده می‌کنند تا تله‌های مرگبار بسازند. بلکه آن‌ها را زنده نگه می‌دارند تا همچنان بدرخشند—و به فانوس‌های زنده‌ای تبدیل شوند که طعمه‌های تازه و بی‌خبر را به سمت تله می‌کشانند.

کرم شب‌تاب؛ طعمه‌ای درخشان

اکولوژیست‌ها کشف کرده‌اند که گونه‌ای عنکبوت شب‌زی از درخشش کرم‌های شب‌تابِ گرفتارشده برای جذب طعمه‌های جدید استفاده می‌کند.
این مورد نادر از تبدیل سیگنال جفت‌گیری قربانی به ابزار شکار، اخیراً در نشریه‌ی Journal of Animal Ecology منتشر شده.

در دانشگاه تونگ‌های تایوان، پژوهشگران مشاهده کردند که عنکبوت‌های تارپهن (Psechrus clavis) کرم‌های شب‌تاب را در تار خود گرفتار می‌کنند و آن‌ها را زنده نگه می‌دارند تا حدود یک ساعت به درخشش ادامه دهند.
در مواردی، حتی دیده شد که عنکبوت‌ها برای بررسی طعمه‌های درخشان‌شان به سراغ‌شان برمی‌گردند.

آزمایش استراتژی شکار عنکبوت

برای بررسی اینکه آیا این رفتار واقعاً باعث موفقیت بیشتر در شکار می‌شود، تیم تحقیقاتی آزمایشی طراحی کرد.
آن‌ها چراغ‌های LED با نور مشابه سیگنال کرم شب‌تاب را در تارهای واقعی عنکبوت قرار دادند و تارهای دیگر را بدون نور برای مقایسه نگه داشتند.

نتایج شگفت‌انگیز بود: تارهایی که با LED درخشان بودند، سه برابر بیشتر از تارهای معمولی حشره جذب کردند.
در مورد خود کرم‌های شب‌تاب، این عدد تا ده برابر بیشتر بود.

درخشش زیستی؛ سیگنالی مرگبار

مطالعه نشان داد که زنده نگه‌داشتن کرم‌های شب‌تاب و اجازه دادن به درخشش آن‌ها، به‌طور چشمگیری موفقیت شکار عنکبوت را افزایش می‌دهد.
بیشتر کرم‌های شب‌تاب گرفتارشده نر بودند—احتمالاً فریب نور را خورده بودند و آن را با سیگنال جفت‌گیری اشتباه گرفته بودند.

دکتر آی-مین تسو، نویسنده‌ی اصلی مقاله، گفت:
«یافته‌های ما نوعی تعامل مستندنشده را نشان می‌دهد که در آن سیگنال‌های جنسی کرم شب‌تاب، به نفع شکارچی عمل می‌کنند. این مطالعه دیدگاه تازه‌ای درباره‌ی پیچیدگی روابط شکارچی و طعمه ارائه می‌دهد.»

شکار با سیگنال قربانی

پژوهشگران معتقدند این رفتار ممکن است در عنکبوت‌های تارپهن تکامل یافته باشد تا از هزینه‌ی تولید درخشش زیستی—مثل ماهی‌های شکارچی اعماق—جلوگیری کنند.
در عوض، این عنکبوت‌ها جذب طعمه را به خود طعمه واگذار کرده‌اند.

عنکبوت تارپهن Psechrus clavis شکارچی شب‌زی‌ای است که در جنگل‌های نیمه‌گرمسیری شرق آسیا زندگی می‌کند.
طعمه‌ی اصلی آن، کرم شب‌تاب زمستانی Diaphanes lampyroides است که برای جذب جفت، از درخشش پیوسته و بدون چشمک استفاده می‌کند.

رفتار متفاوت با طعمه‌های مختلف

فیلم‌های ضبط‌شده توسط پژوهشگران نشان می‌دهد که این عنکبوت‌ها بسته به نوع طعمه، رفتار متفاوتی دارند.
مثلاً بلافاصله پروانه‌ها را می‌خورند، اما کرم‌های شب‌تاب را زنده نگه می‌دارند.

دکتر تسو توضیح داد:
«این تفاوت در رفتار نشان می‌دهد که عنکبوت‌ها احتمالاً از نوعی نشانه برای تشخیص طعمه‌ها استفاده می‌کنند. ما حدس می‌زنیم که سیگنال‌های درخشان کرم شب‌تاب باعث شناسایی آن‌ها می‌شود و عنکبوت‌ها رفتارشان را بر اساس آن تنظیم می‌کنند.»

جزئیات آزمایش و محدودیت‌ها

آزمایش میدانی در جنگل کاج دانشگاه ملی تایوان، در منطقه‌ی آموزشی طبیعی Xitou انجام شد.
پژوهشگران برای تقلید نور کرم شب‌تاب از LED استفاده کردند و هشدار دادند که اگرچه شدت و طول موج نور LED مشابه بود، استفاده از کرم‌های شب‌تاب واقعی در آزمایش میدانی بهتر است—هرچند در عمل بسیار دشوار خواهد بود.

منبع:
«Prey bioluminescence-mediated visual luring in a sit and wait predator» نوشته‌ی Ho Yin Yip، Sean J. Blamires، Chen-Pan Liao و I-Min Tso، منتشرشده در ۲۷ اوت ۲۰۲۵ در نشریه‌ی Journal of Animal Ecology