نشانههایی که از کمبود ویتامین D خبر میدهند
ویتامین D یک ماده مغذی ضروری است که از سلامت استخوانها، عضلات و سیستم ایمنی بدن حمایت میکند. کمبود این ویتامین میتواند علائمی مانند خستگی، ضعف عضلانی، ریزش مو و دردهای استخوانی را به همراه داشته باشد. تشخیص کمبود ویتامین D با آزمایش خون ممکن است و درمان آن معمولاً با استفاده از مکملهای ویتامین D انجام میشود. در صورت مشکوک بودن به کمبود، با پزشک خود مشورت کنید.
به گزارش آیینه فردا، ویتامین D در واقع یک «هورمون» است که بدن خودش میسازد.
نقشهای اصلی:
عملکرد عضلات
تقویت سیستم ایمنی
کاهش خطر برخی سرطانها، دیابت نوع ۲ و بیماریهای قلبی
دو شکل مهم: D₂ (از گیاهان) و D₃ (از پوست و منابع حیوانی – مؤثرتر)
علل و عوامل خطر کمبود ویتامین D چیست؟
مشکل در جذب و هضم ویتامین D: بیماری سلیاک، التهاب روده و نارسایی پانکراس
عدم دریافت نور خورشید کافی: زندگی آپارتمانی، فصل سرد و شمال ایران
بیماریهای مزمن: مانند بیماری کبد، هیپرپاراتیروئیدیسم اولیه و نارسایی کلیوی
برخی داروها: مانند داروهای ضدتشنج، ضدالتهاب و برخی ضدفشارخونها
پوست تیره: ملانین زیاد = تولید کمتر
مصرف الکل: آسیب به جذب ویتامین D و کبد
سن بالای ۶۵ سال: پوست ۷۵٪ کمتر میسازد
آیا کمبود ویتامین D ارثی است؟
در موارد نادر، کمبود ویتامین D ممکن است ارثی باشد و از طریق خانوادهها منتقل شود. راشیتیسم مقاوم به ویتامین D ارثی یک اختلال ژنتیکی نادر است که به ژن گیرنده ویتامین D آسیب میزند. این ژن کنترل میکند که بدن چگونه ویتامین D را پردازش میکند و باعث ایجاد استخوانهای ضعیف و تغییرات اسکلتی میشود. درمان این بیماری شامل مصرف دوزهای بالای ویتامین D و کلسیم است.
علائم کمبود ویتامین D
خستگی و تضعیف انرژی
بیماریهای عفونی مکرر
درد و ضعف عضلانی
درد در ناحیه کمر
شکستگی و پوکی استخوان
کند شدن رشد مو و ریزش آن
افسردگی
اگزما
پوسیدگی و خرابی دندانها و بیماری لثه (بهویژه در کودکان)
راشیتیسم (نرم شدن و ضعیف شدن استخوانها)
عفونتهای ادراری، ضعف عضلات کف لگن و بیاختیاری (در موارد نادر و بیشتر در سالمندان)
سه منبع اصلی ویتامین D
نور خورشید (۷۰–۹۰٪ نیاز بدن)
۱۰تا۳۰ دقیقه آفتاب ظهر (دست، صورت و بازوها) تابستان کافی است
در پاییز و زمستان ایران: تقریباً هیچ!
غذا (فقط ۱۰–۲۰٪)
ماهیهای چرب (سالمون، ساردین، تن)
زرده تخممرغ، جگر، قارچ (D₂)
شیر و آبمیوههای غنیشده با ویتامین D
مکمل (D₃ یا کلسیفرول)
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
درد شدید استخوان یا کمر که با مسکن خوب نمیشود
شکستگی با ضربه خیلی خفیف
خستگی شدید + ریزش مو + عفونتهای پشت سر هم
کودک با پاهای کج یا دیر راه افتادن
مصرف طولانی کورتون یا داروهای ضدتشنج
اگر هرکدام از این علائم را دارید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا وضعیت سلامت شما بررسی و درمان مناسب تجویز شود.
