هشدار تازه درباره‌ی استامینوفن در بارداری؛ احتمال ارتباط با اوتیسم و ADHD/ آیا مصرف استامینوفون در دوران بارداری مغز جنین شما را به خطر می‌اندازد؟
دانشمندان هشدار می‌دهند که یکی از پرمصرف‌ترین داروهای مسکن در دوران بارداری ممکن است به اندازه‌ای که تصور می‌شد بی‌خطر نباشد.
به گزارش آینه فردا به نقل از scitechdaily، بررسی گسترده‌ای از مطالعات نشان داده که مصرف استامینوفن در دوران بارداری با افزایش خطر ابتلا به اوتیسم و اختلال کم‌توجهی/بیش‌فعالی (ADHD) در کودکان ارتباط دارد. این دارو از جفت عبور می‌کند و ممکن است در رشد مغز جنین اختلال ایجاد کند—موضوعی که پرسش‌های فوری درباره‌ی دستورالعمل‌های درمانی فعلی را مطرح کرده.
ارتباط مصرف استامینوفن در بارداری با اختلالات رشد عصبی
دانشمندان مدرسه‌ی پزشکی آیکان در مانت‌ساینای گزارش داده‌اند که کودکانی که پیش از تولد در معرض استامینوفن قرار گرفته‌اند، ممکن است بیشتر در معرض ابتلا به اختلالات رشد عصبی مانند اوتیسم و ADHD باشند. یافته‌های آن‌ها که در نشریه‌ی BMC Environmental Health منتشر شده، نخستین بار است که با استفاده از روش «راهنمای ناوبری» (Navigation Guide) کیفیت و اعتبار مطالعات مرتبط به‌طور جامع ارزیابی شده.
استامینوفن (که در آمریکا و کانادا با نام تجاری Tylenol® و در سایر کشورها با نام پاراستامول شناخته می‌شود) رایج‌ترین داروی بدون نسخه برای تسکین درد و تب در دوران بارداری است و بیش از نیمی از زنان باردار در سراسر جهان از آن استفاده می‌کنند. این دارو برای دهه‌ها به‌عنوان گزینه‌ای ایمن برای درمان سردرد، تب و درد عمومی شناخته شده بود. اما بررسی ۴۶ مطالعه توسط تیم مانت‌ساینای—با بیش از ۱۰۰ هزار شرکت‌کننده از کشورهای مختلف—این باور دیرینه را به چالش کشیده و بر لزوم احتیاط و تحقیقات بیشتر تأکید دارد.
استفاده از روش ارزیابی استاندارد طلایی
تیم تحقیقاتی از چارچوب «راهنمای ناوبری» استفاده کرده—روشی پیشرو در حوزه‌ی سلامت محیطی—که امکان ارزیابی سیستماتیک مطالعات، بررسی سوگیری‌ها (مانند داده‌های ناقص یا گزارش‌های گزینشی) و سنجش قدرت و انسجام شواهد را فراهم می‌کند.
دکتر دیدیه پرادا، استاد جمعیت‌شناسی سلامت و سیاست، و متخصص پزشکی محیطی و اقلیم در مانت‌ساینای گفت:
«یافته‌های ما نشان می‌دهند که مطالعات با کیفیت بالاتر، بیشتر احتمال دارند ارتباط میان مصرف استامینوفن در بارداری و افزایش خطر اوتیسم و ADHD را نشان دهند. با توجه به مصرف گسترده‌ی این دارو، حتی افزایش اندک در خطر می‌تواند پیامدهای مهمی برای سلامت عمومی داشته باشد.»
مکانیسم‌های زیستی احتمالی این ارتباط
این مقاله همچنین مکانیسم‌های زیستی احتمالی را بررسی می‌کند که می‌توانند ارتباط میان مصرف استامینوفن و این اختلالات را توضیح دهند. استامینوفن از سد جفت عبور می‌کند و ممکن است باعث استرس اکسیداتیو، اختلال در هورمون‌ها و تغییرات اپی‌ژنتیکی شود که در رشد مغز جنین اختلال ایجاد می‌کنند.
اگرچه این مطالعه نشان نمی‌دهد که استامینوفن مستقیماً باعث اختلالات رشد عصبی می‌شود، اما یافته‌های آن شواهد ارتباط را تقویت کرده و نگرانی‌هایی درباره‌ی شیوه‌های درمانی فعلی ایجاد کرده.
درخواست برای بازنگری دستورالعمل‌ها و یافتن جایگزین‌های ایمن‌تر
پژوهشگران خواستار مصرف محتاطانه و محدود استامینوفن در دوران بارداری تحت نظر پزشک، بازنگری در دستورالعمل‌های درمانی برای ایجاد تعادل بهتر میان فواید و خطرات، و انجام تحقیقات بیشتر برای تأیید این یافته‌ها و یافتن جایگزین‌های ایمن‌تر برای مدیریت درد و تب در زنان باردار شده‌اند.
دکتر پرادا تأکید کرد:
«زنان باردار نباید بدون مشورت با پزشک مصرف دارو را قطع کنند. درد یا تب درمان‌نشده نیز می‌تواند به جنین آسیب بزند. مطالعه‌ی ما اهمیت مشورت با پزشک و بررسی گزینه‌های غیر دارویی را برجسته می‌کند.»
افزایش موارد اوتیسم و ADHD؛ زنگ هشدار برای سلامت عمومی
با افزایش تشخیص‌های اوتیسم و ADHD در سراسر جهان، این یافته‌ها پیامدهای مهمی برای سیاست‌گذاری سلامت عمومی، دستورالعمل‌های درمانی و آموزش بیماران دارند. این مطالعه همچنین بر نیاز فوری به نوآوری دارویی برای ارائه‌ی گزینه‌های ایمن‌تر به زنان باردار تأکید دارد.
منبع پژوهش
«ارزیابی شواهد درباره‌ی مصرف استامینوفن و اختلالات رشد عصبی با استفاده از روش Navigation Guide» نوشته‌ی دیدیه پرادا، بیت ریتز، آن ز. باوئر و آندریا باکارلی، منتشرشده در ۱۴ اوت ۲۰۲۵ در نشریه‌ی Environmental Health.
این پژوهش با همکاری دانشگاه UCLA، دانشگاه ماساچوست لوول، و مدرسه‌ی سلامت عمومی هاروارد تی. اچ. چان انجام شده.
تأمین مالی این تحقیق توسط مؤسسه‌ی ملی سرطان، مؤسسه‌ی ملی علوم سلامت محیطی، و مؤسسه‌ی ملی سالمندی صورت گرفته.
مهم: این یافته‌ها نشان‌دهنده‌ی «همبستگی» هستند، نه «اثبات قطعی علت». جامعه‌ی پزشکی همچنان درباره‌ی این موضوع اختلاف نظر دارد و تحقیقات بیشتری لازم است. پیش از تغییر یا قطع هرگونه درمان، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
