وقتی باکتری‌ها هم فضانورد شدند!

به نقل از اسپیس، چنین باکتری‌هایی خیلی زود در آزمایشگاه مداری رشد خواهند کرد. دانشمندان با همکاری شرکت فناوری فضایی «اسپیس تانگو»(SpaceTango)، پژوهشی را انجام داده‌اند که بررسی می‌کند چگونه ریزگرانش بر رشد گونه‌های خاصی از باکتری‌های بیماری‌زا تأثیر می‌گذارد. دانشمندان برای این کار، گونه‌های متفاوتی از باکتری‌ها را تحت شرایط ریزگرانش پرورش می‌دهند، آن باکتری‌ها را در دمای منفی ۸۰ درجه سلسیوس منجمد می‌کنند و سپس نمونه‌ها را به زمین بازمی‌گردانند تا ببینند که رشد آنها با رشد باکتری‌های پرورش‌یافته در سیاره مادر چه تفاوتی داشته است.

گونه‌های باکتریایی این ماموریت عبارتند از «اشریشیا کلی»(Escherichia coli)، «سالمونلا بونگوری»(Salmonella bongori) و «سالمونلا تیفیموریوم»(Salmonella typhimurium) که در ماموریت کرو-۱۱ ناسا توسط شرکت «اسپیس‌ایکس»(SpaceX) با موفقیت در روز اول اوت به سوی ایستگاه فضایی بین‌المللی پرتاب شدند.

دانشمندان پیش از این بررسی کرده‌اند که چگونه فقدان جاذبه بر نحوه رشد باکتری‌ها تأثیر می‌گذارد و تحقیقات ناسا نیز در حال حاضر برای مطالعه کلی باکتری‌ها در فضا در حال انجام شدن هستند اما پژوهشگرانی که در ماموریت کنونی به ایستگاه فضایی بین‌المللی مشارکت دارند، امیدوارند داده‌هایی را به زمین بیاورند که به مهار شیوع بیماری‌های عفونی کمک کنند یا حداقل متخصصان را یاری دهند تا راه‌هایی را برای جلوگیری از ایجاد مقاومت آنتی‌بیوتیکی در باکتری‌ها پیدا کنند. مقاومت آنتی‌بیوتیکی یک مشکل مهم در بهداشت عمومی است و به این معناست که برخی از باکتری‌های بیماری‌زا دیگر با داروهایی که برای پاک کردن باکتری‌ها از بدن افراد و بازیابی سلامتی آنها تولید شده‌اند، از بین نمی‌روند.

«اوهاد گال مور»(Ohad Gal-Mor) از پژوهشگران این پروژه گفت: ما می‌دانیم که شرایط فضا بر رفتار باکتری‌ها از جمله نحوه رشد، بیان ژن‌ها و به دست آوردن ویژگی‌هایی مانند مقاومت آنتی‌بیوتیکی تأثیر می‌گذارد. این آزمایش برای اولین بار به ما امکان می‌دهد که چگونگی تغییر ویژگی‌های بیان ژنتیکی چندین باکتری بیماری‌زا در فضا را به طور سیستماتیک و مولکولی ترسیم کنیم.

سلامت فضانوردان و تأثیر ریزگرانش بر بدن انسان در شرایطی که انسان‌ها فضا و ایده زندگی بیرون از زمین را کاوش می‌کنند، مورد توجه ویژه قرار گرفته است. ژن‌های انسان گاهی اوقات در شرایط ریزگرانش خود را به طور متفاوتی بیان می‌کنند و دانشمندان چنین محیطی را با از دست دادن سریع عضلات در فضانوردان و حتی احتمال بروز بثورات پوستی در آنها مرتبط دانسته‌اند.

اگر تغییرات ژنتیکی در باکتری‌ها بررسی شوند، امید می‌رود که سرنخ‌های بیشتری را درباره نحوه عملکرد باکتری‌ها پس از ورود به بدن انسان، چه سرعت انتشار آنها و چه احتمال عبور آنها از درمان‌ها – چه در فضا و چه در اینجا روی زمین – به پژوهشگران بدهد.