میگرن یا مشکل فک؟ نگاهی تازه به منشأ دردهای بی‌پایان
میگرن‌های طاقت‌فرسا ممکن است ناشی از یک اختلال کمتر شناخته‌شده در فک باشند.
به گزارش آینه فردا به نقل از dailymail، به گفته متخصصان، یک اختلال عضلانی رایج و قابل درمان ممکن است عامل حملات شدید میگرنی باشد که میلیون‌ها نفر را درگیر کرده است.
اختلال مفصل گیجگاهی-فکی (TMD) بر حرکت مفصل فک تأثیر می‌گذارد و می‌تواند باعث دردهایی شود که به گوش‌ها، شقیقه‌ها و صورت منتشر می‌شوند — دردهایی که اغلب منجر به سردردهای تنشی، بی‌خوابی و حتی حملات میگرنی می‌شوند.
برآورد می‌شود که از هر ۱۵ بزرگسال در بریتانیا، یک نفر به TMD مبتلا باشد — از جمله مجری تلویزیونی زو بال — اما این اختلال اغلب نادیده گرفته می‌شود. تحقیقات نشان می‌دهد یک‌پنجم افراد مبتلا به TMD دچار میگرن یا سردردهای مکرر نیز هستند.
حدود ۱۰ میلیون بریتانیایی به میگرن مبتلا هستند — شایع‌ترین نوع اختلال سردرد در جهان.
حملات میگرنی — که اغلب به‌صورت درد ضربان‌دار و غیرقابل تحمل در یک طرف سر ظاهر می‌شوند — ممکن است از دو ساعت تا سه روز طول بکشند و معمولاً با خستگی شدید، حالت تهوع، تغییرات خلقی و حساسیت به نور همراه باشند.
تا امروز، میگرن‌ها عمدتاً درمان‌ناپذیر تلقی می‌شدند و به مبتلایان توصیه می‌شد با استفاده از مسکن‌ها، تغییر سبک زندگی و پرهیز از محرک‌هایی مانند استرس، الکل، کافئین و دندان‌قروچه، علائم را کنترل کنند.
با این حال، برای بسیاری از افراد، حملات ادامه پیدا می‌کنند و اغلب مزمن شده و زندگی روزمره را به‌شدت مختل می‌کنند.
به گفته دکتر جاستین دورهام، جراح دهان و استاد دردهای فکی‌صورتی در دانشگاه نیوکاسل، یک محرک رایج اما قابل درمان اغلب نادیده گرفته می‌شود: TMD.
او می‌گوید: «این اختلال فوق‌العاده رایج است. برخی افراد درد کمی در فک یا سردرد دارند، اما برخی دیگر دچار میگرن‌های ناتوان‌کننده می‌شوند. این علائم می‌توانند بسیار دردناک و آزاردهنده باشند، و مبتلایان را نگران کنند — در حالی که ممکن است توضیحی ساده وجود داشته باشد.»
دو نوع اصلی سردرد مرتبط با TMD وجود دارد:
– سردردهای تنشی، با درد مبهم و مداوم در دو طرف سر
– میگرن‌ها، که معمولاً شدیدتر و یک‌طرفه هستند
خبر خوب این است که به گفته دکتر دورهام، در بیشتر موارد TMD — و در نتیجه میگرن‌های ناشی از آن — قابل درمان در خانه هستند.
او می‌گوید: «پیش از فکر کردن به دارو، مجموعه‌ای از اقدامات پیچیده وجود دارد که می‌توان انجام داد. اگر بتوانید برنامه خواب، رژیم غذایی، آب‌رسانی و ورزش خود را تنظیم کنید و الگوهایی را که باعث تشدید TMD می‌شوند شناسایی کنید، می‌توانید علائم را به‌خوبی مدیریت کنید.»
TMD یک بیماری واحد نیست، بلکه مجموعه‌ای از مشکلات مربوط به مفصل فک، عضلات حرکتی آن و بافت‌های اطراف است.
این اختلال می‌تواند باعث درد، خشکی، سردرد و دشواری در باز و بسته کردن دهان شود. مفصل گیجگاهی-فکی مانند لولا عمل می‌کند و فک را به جمجمه متصل می‌کند — و به ما امکان جویدن، صحبت کردن و خمیازه کشیدن می‌دهد.
علت واحدی برای TMD وجود ندارد. آسیب‌دیدگی، آرتروز، هورمون‌ها و محرک‌های روزمره مانند استرس، خواب ناکافی یا مصرف زیاد کافئین همگی می‌توانند نقش داشته باشند — و در نهایت باعث بروز میگرن شوند.
متخصصان معتقدند دلیل این ارتباط آن است که درد فک و درد میگرن از مسیرهای عصبی مشترکی در سر عبور می‌کنند، و یکی می‌تواند دیگری را تحریک یا تشدید کند.
دکتر دورهام می‌گوید: «سیستم درد بدن مانند سیم‌کشی برق در خانه است و مغز مانند فیوز مرکزی عمل می‌کند. TMD و میگرن روی یک کلید مشترک هستند — اگر یکی را فعال کنید، تعجبی ندارد که دیگری هم فعال شود.»
نیری وایتلی، مدیر ارشد درمانی در زنجیره دندان‌پزشکی mydentist، اضافه می‌کند: «وقتی مفصل و عضلات آن به‌دلیل فشار، دندان‌قروچه یا ناهماهنگی تحریک یا بیش‌فعال شوند، مفصل ملتهب می‌شود. این التهاب می‌تواند عصب سه‌قلو در صورت را تحریک کند و سیگنال‌های درد را به سر، شقیقه‌ها و پشت چشم‌ها بفرستد.»
مجری سابق رادیو ۲، زو بال، نیز درباره مبارزه‌اش با TMD صحبت کرده و گفته این اختلال او را دچار «دردهای وحشتناک» کرده است.
در نوامبر گذشته، پس از اعلام کناره‌گیری از برنامه صبحگاهی‌اش، او فاش کرد که «تقریباً هر روز با سردردهای شدید» از خواب بیدار می‌شود — سردردهایی که ناشی از فشار فک و تنش‌های مرتبط با TMD هستند.
بال تحت درمان‌های مختلفی قرار گرفته، از جمله تزریق بوتاکس به عضلات فک و ماساژ صورت برای کاهش گرفتگی عضلات. او همچنین از درمان‌های خانگی ساده مانند کمپرس گرم و سرد استفاده کرده است.
او با انتشار عکس‌های قبل و بعد از درمان در یک کلینیک لندن، از درمانگرش تشکر کرد و نشان داد که چهره‌اش پس از درمان آرام‌تر به نظر می‌رسد.
به گفته دکتر دورهام، مؤثرترین قدم اول در درمان، پیگیری علائم برای شناسایی محرک‌هاست.
برای مثال، استرس ممکن است مستقیماً باعث TMD نشود، اما می‌تواند آن را تشدید کند.
او می‌گوید: «کارهایی هست که می‌توانید برای آرام کردن پاسخ درد بدن انجام دهید — ورزش، ذهن‌آگاهی و اولویت دادن به خواب همگی مؤثرند.»
ایجاد تغییرات کوچک در سبک زندگی بر اساس محرک‌های شخصی — مثل کاهش مصرف الکل، کم کردن کافئین یا داشتن برنامه خواب منظم — می‌تواند تفاوت چشمگیری ایجاد کند.
داده‌های طولانی‌مدت نشان می‌دهند اگر این اقدامات زود و به‌طور منظم انجام شوند، تا ۹۵ درصد افراد بهبود می‌یابند و خطر میگرن‌های ناشی از TMD به‌شدت کاهش می‌یابد.
سایر روش‌های خودمدیریتی شامل خوردن غذاهای نرم به مدت حدود ده روز، استفاده از کمپرس گرم یا سرد، تمرینات فک، تکنیک‌های آرام‌سازی و فیزیوتراپی هستند.
اگر علائم ادامه پیدا کنند، متخصصان توصیه می‌کنند بیماران به پزشک عمومی یا دندان‌پزشک مراجعه کنند — به‌ویژه اگر درد به‌طور خاص در ناحیه فک باشد.
درمان‌های جدید شامل داروهایی به نام مهارکننده‌های CGRP هستند که پروتئین‌های حامل درد در مغز را مسدود می‌کنند و در کاهش علائم میگرن و TMD امیدبخش بوده‌اند.
تزریق سم بوتولینوم مانند بوتاکس — که زو بال گفته برایش مؤثر بوده — نیز در حال آزمایش است.
این روش که پیش‌تر در درمان میگرن‌های مزمن موفق بوده، ممکن است سیگنال‌های درد از مفصل فک را نیز «خاموش» کند.
بوتاکس در سیستم درمانی NHS برای میگرن‌های مزمن در دسترس است، اما برای اختلالات فک مانند TMD پوشش داده نمی‌شود — به همین دلیل بسیاری از بیماران برای درمان درد فک مجبورند هزینه را شخصاً پرداخت کنند.
دکتر دورهام در حال هدایت بزرگ‌ترین آزمایش جهانی تزریقات درمانی برای TMD است — با امید یافتن گزینه‌های بهتر برای کسانی که از تغییرات سبک زندگی یا داروهای موجود نتیجه نگرفته‌اند.
او می‌گوید: «این اختلالات می‌توانند واقعاً ناتوان‌کننده باشند. اما به یاد داشته باشید، TMDها رایج و قابل مدیریت هستند. ممکن است درد زیادی ایجاد کنند، اما به‌ندرت آسیب دائمی به جا می‌گذارند.»
